In het boek 'Kruisbestuiving over kennis, kunst en het leven van Louise O. Fresco' beschrijft de schrijfster het verhaal over een opgesloten nachtvlinder in de logeerkamer van een huis. Waarbij de nachtvlinder tegen de vensterbank aan fladdert en af en toe omhoog stijgt tegen het glas. 'De nachtvlinder zou waarschijnlijk van buiten zijn gekomen via het zelfde raam, maar heeft geen weet van het verschil tussen de wereld hierbinnen, tussen boeken en meubels en de wereld daar, aan de andere kant van het glas, de binnentuinen met daarachter de grachten en nog iets verder de grote stad.'1 Daarna stelt ze de vraag of we als vliegen of vlinders zijn. Zonder het besef dat ergens een heel andere wereld bestaat, of dat er zelfs meerdere werelden bestaan waar we geen weet van hebben die in alles verschillen van de omgeving die we kennen? Misschien kunnen we niet verder denken dan het glas in de zolderruit. Dan maakt ze het helder en zegt 'Maar dat neemt niet weg dat we ons een beeld scheppen van wat ons omringt. Want dat is wat Einstein zegt: Kunstenaars, wetenschappers en andere denkers en eigenlijk ieder mens: ‘wij maken allemaal op onze eigen manier een voorstelling van de wereld, onze eigen kosmos, hoe fragmentarisch ook. We gebruiken en verwerken informatie van buiten die ons via onze zintuigen bereikt en via onze interne stimuli – gedachten, emoties, pijn – wordt omgezet in ideeën en concepten om de wereld te staven en invulling te geven en, heel belangrijk, te corrigeren.’ Hij die verder kan kijken dan zijn verbeelding, verder kijkt dan zijn neus lang is en zijn fantasie gebruikt kan invloedrijke ideeën ontwikkelen.
Net als de vlinder achter het raam zijn we ons niet volledig bewust van de onzichtbare wereld om ons heen. Zonder dat hier bewust over na denken bevindt zich een onbeschrijfbare hoeveelheid intelligent leven om ons heen op elk moment van de dag.
1.1 Ze houden ons gezond
Meer dan 90 procent van onze genen in ons lichaam zijn niet onze eigen lichamelijke cellen. De dagelijkse hoeveelheid genetisch materiaal is gevonden in triljoenen aantallen van micro-organismes dat ons menselijke lichaam als thuis beschouwd. Collectief bekend als de ‘microben’, deze community's van bacteriën en andere micro-organismes spelen een belangrijke rol in de functies van ons spijsverteringskanaal, immuunsysteem, huid en andere systemen van ons menselijk lichaam. Ze houden ons gezond en in leven maar wat zijn het eigenlijk en wat kunnen we ermee doen?
Een micro-organisme of microbe is een organisme dat te klein is om met het blote oog te zien maar overal in de omgeving voor komen. Hieronder vallen alle eencelligen zoals bacteriën, protozoa (zoals het pantoffeldiertje), eencellige algen en schimmels (waaronder de gisten).2 Virussen en prionen worden niet tot de micro-organismen gerekend (maar wel tot microbiologie), omdat ze niet als levend worden gezien. Micro-organismen kunnen overal gevonden worden in de natuur, zoals extremofielen die zelfs in poolgebieden, woestijnen, geisers gevonden worden. In grote aantallen komen ze voor op de huid, in het spijsverteringskanaal, in de grond, in water en in de lucht.
1.2 Collectief smetvrees
Bij een simpele zoekopdracht op het internet vind je meer beschrijvende gevaren van bacteriën en schimmels dan een uitleg hoe ze ons gezond houden. Als kind al leren we dat bacteriën vies zijn. Dat je er ziek van kunt worden en dat je daarom voortdurend je handen moet wassen. Iets wat we niet kennen is automatisch gevaarlijk. We willen onszelf beschermen tegen mogelijke gevaren die ons leven kan verstoren. 'Door die angst is voor veel mensen het behoud van micro-organismen in speciale collecties geen aantrekkelijke optie'3
1.2 Waarom zijn microben zo belangrijk?
Bacteriën en schimmels zijn niet zo aaibaar als zoogdieren, toch zijn ze ontzettend belangrijk. Geschat wordt dat algen 73 tot 87 procent van de zuurstof produceren, bacteriën en Archaea’s4 hebben er voor gezorgd dat we bestaan en de beestjes op je lichaam zorgen er voor dat je gezond blijft. Dit zijn enkele waardevolle voorbeelden, want natuurlijk zijn er nog veel meer. Micro-organismes zijn intelligente prokaryoten5 die ontzettend belangrijk zijn voor ons lichaam en heel veel kunnen betekenen voor onze toekomst.
Wetenschappers bekijken bacteriën en schimmels tegenwoordig als kleine fabriekjes die je kunt gebruiken om allerlei stoffen te produceren. Van nature maken micro-organismen al veel bruikbare stoffen. Maar dat doen ze meestal in hele kleine hoeveelheden. Om te bereiken dat ze meer gaan maken of zelfs hele nieuwe stoffen gaan produceren moet je micro-organismen aanpassen.