Thesis

1.0 SNELHEID
In elke Nederlandse stad herken je ze wel in één oogopslag, de grote massa [02]Hans_Eijkelboom_Identities_1970-2017.jpg die de economie draaiende houdt. Ik heb het over de mainstream cultuur. Hun kledingstijl is letterlijk als die van een ander. Het zijn geen uitblinkers nog achterlopers, ze geven om mode tot een zekere hoogte. En kopen voornamelijk wat er in de lokale winkels wordt aangeboden. Ze shoppen graag in winkels als de H&M, Berska, Forever21, Urban Outfitters, Pull&Bear, River Island, Mango, Zara, en ga zo nog maar door. Deze winkels zijn in elk centrum van de stad gevestigd. Bijvoorbeeld in de Kalverstraat in Amsterdam, de Rotterdamse Koopgoot of de Hoogstraat in Schiedam. Een goede vriend Jaimy van Leur, die als kledingontwerper werkt bij The Sting, omschrijft zichzelf (net als ik) niet als mainstream. Deze kledingwinkel is van hetzelfde kaliber, of misschien nog wel minder, dan die van de H&M. Een collectie die voornamelijk is opgebouwd uit onzinnige prints en woorden, die voornamelijk afgeleid [03]TheSting.jpg zijn van grote merken. En dus ook The Sting hoort tot het rijtje van massamode.

1.1 SUBCULTUREN
De laatste aantal jaren zie ik dat ‘mode codes’—die opgebouwd zijn tot het systeem—totaal zijn ingestort. Het systeem is een term die ook wel wordt gebruikt om bepaalde subculturen te definiëren. Voorbeelden van subculturen zijn bijvoorbeeld punk, alto’s, hiphoppers en skaters. Maar ook nerds en hooligans vallen onder een subcultuur, met hun eigen normen en waarden. De jongeren binnen deze subculturen kennen vaak andere gedragsregels dan wat zij in het dagelijks leven gebruiken. Ik noem nadrukkelijk jongen mensen omdat de meeste subculturen worden gevormd uit de jeugd. 01 Het is dan ook voornamelijk de nieuwe generatie die opgegroeid met alle verandering rondom technologie en media. Zich af gaat zetten tegen de massa—omdat nieuwe generaties zich altijd zullen willen onderscheiden van de mainstream. Een groep die ik in het begin van dit hoofdstuk omschreef.

In de jaren negentig werd je buiten op straat constant geconfronteerd met de toenmalige subcultuur. Deze subculturen hadden vaak ook hun eigen kledingstijl, muzieksmaak, maar ook een politieke opvatting, taalgebruik en plekje in de stad. Sommige subculturen vonden het heel normaal, hun broek laag te hebben hangen. Waar juist andere subculturen dit belachelijk vonden en er niks van begrepen. Subculturen gaan soms ver voor hun look. Voor Docter Martens schoenen moet je per se bij die ene winkel aan de Eendrachtsplein zijn. Want ik kan me nog goed herinneren is dat ik hier mijn eerste paar had gekocht. Ook moest je naar de legerdump, voor dat type bomberjack. Een goed voorbeeld waar de verschillende subculturen zijn vastgelegd, doet fotograaf Ari Versluis in zijn serie Exactitudes [4]Ari Versluis_Exactitudes_Gabberbitches_1996.jpg. Waar hij als geen ander subculturen van de jaren negentig heeft weten vast te leggen. Een serie waar het systeem ook wel zichtbaar wordt gemaakt.

1.2 INTERNET
De komst van het internet draagt ook bij aan veranderingen binnen de grenzen van subculturen en de afbraak van het systeem. Op het internet laat de consument zien dat het bijna onmogelijk is geworden om nog nieuwe subculturen te maken. Omdat modetrends—die in onze voorgaande decennia als startpunt van een nieuwe subcultuur hadden kunnen zijn—nu razendsnel worden opgepikt door de (al eerdergenoemde) mainstream cultuur. Grotendeels te danken aan het dagelijks gebruik met het internet. Waar deze trends als een sneltrein door het internet heengaan. Wat als gevolg leidt dat subculturen minder ruimte hebben zich af te zetten tegen de massacultuur.

De tweeëndertigjarige Russisch geboren stylist Lotta Volkova groeide op in Vladivostok, in het voormalig USSR van Rusland. Ze kreeg toegang tot internet toen ze twaalf werd. Ze had geen tijdschriften en geen westerse tv. Ze had alleen maar het internet, waar het systeem zichtbaar was. Het zelfde systeem die Ari Versluis in zijn serie Exactitudes heeft weten vast te leggen. En voor Volkova was dát de informatie die zij nodig had. Volkova, bekend van het merk Vetements, voegt er nog een schepje bovenop in haar interview met het modemagazine 032c. Vanwege haar uitspraak dat er geen subculturen meer te ontdekken zijn, maar het nu juist gaat om de styling. Of te wel het remixen van de verschillende subculturen. Met dank naar het internet, waar trends samenkomen en de gebruiker is geïnformeerd. 02 Kunnen we daaruit concluderen dat we het einde van mode voor ogen zien? Of valt deze remix van informatie ook onder het mom van ‘mode’? Ik denk van wel. Want internetgebruikers denken op een hele andere manier. Zij hebben niet de kennis wat een subcultuur is. Het is niet relevant voor hen. Als zij een punk-T-shirt dragen, hoeft het niet per se zo te zijn dat zij ook naar een punkband luisteren. 03

Ari Versluis, die naast zijn boek Exactitudes, ook sinds kort onderdeel uitmaakt van het merk Vetements, zegt in een interview met mij dat Vetements een op zich zelf staande subcultuur is. Ari Versluis is het dus niet eens met de uitspraak van Lotta Volkova dat er geen nieuwe subculturen meer te ontdekken zijn. Want de verschuiving van plekje in de stad (de oorspronkelijke subcultuur die ik in ‘hoofdstuk 1.1 subculturen’ omschreef), verschuift zich naar juist naar internet. Want Vetements is geboren vanuit het internet, en heeft zich juist zich laten inspireren door de gebruiker die culture nu produceert. Je kunt zo een stuk of tien à twintig langdurige trends opnoemen wat zich buiten aan het afspelen is. Trends die ontstaan zijn dankzij het internet. Vervolgens worden gekopieerd door de winkels die het als massamode produceren. Een bekend kledingitem is de bomberjack [05]Bomberjack.jpg, wel het liefst over de schouder. Maar ook het slogan T-shirt [06]Slogan_T-shirt.jpg, liefst wel in gotische letters langs beide mouwen. De fanny pack. [07]Fanny_pack.jpg Het pufferjack. [08]Pufferjack.jpg Het combineren van verschillende logo’s. [09]Logologo.jpg Of de broek met aan beide pijpen een streep aan de zijkant. [10]Stripe_broek.jpg Een furryjack. [11]Furryjack.jpg Trainingsbroek, joggingbroek of het liefst een heel trainingspak. Een oversized jasje. Racing geïnspireerde kledingstukken. Een vintage band T-shirt. Enzovoorts. Al deze kledingitems komen voort vanuit de toenmalige subcultuur. En worden, zoals Volkova ook zegt, met elkaar gestyled. Om deze trends te kunnen zien, moet je de juiste afstand kunnen nemen. Elke tijd heeft zijn eigen silhouet. Het gaat erom of je dat silhouet weet te observeren. Om allerlei verschuivingen in hoofdstukken in te delen. Je hebt gender verschuiving, culturele verschuiving, ontwerp verschuiving. Alleen al met deze drie verschuivingen zijn er nog zoveel nieuwe subculturen te maken.

Als reactie op de uitspraak van Ari Versluis in mijn interview, vertel ik de heer Versluis: “Leven we nu niet in een tijd waar de jeugd een band T-shirt draagt, zonder naar die band te hebben geluisterd? En waar de jeugd Vans schoenen draagt, zonder maar één keer een skateboard te hebben aangeraakt? Want dit vormt toch geen nieuwe subcultuur, maar gaat het alleen om het remixen van de informatie? Waarop Ari Versluis antwoord: “Nee, een subcultuur bestaat alleen als de doelgroep wordt gewijzigd. Als alle Noord-Afrikanen opeens die look gaan dragen. Want dan is er iets aan de hand, want hey dat hadden we niet gedacht. Als het binnen de doelgroep blijft, is het gewoon het malen van het cirkeltje. Deze culturele verandering wordt dan opeens heel moeilijk. Want er is geen witte jongen hier, die met een djellaba op school durft te komen. Niemand durft over de knie te gaan, want dan wordt het religieus. Wie zegt dat? Net alsof iedereen in Noord-Afrika religieus is? Tegenwoordig zijn we geacht niet meer verschillend te denken, maar de modeshows zijn nog steeds opgedeeld in een show voor mannen en vrouwen. Ook al proberen we het te mixen, de industrie is er niet blij mee. De smoking van Yves Saint Laurent is nog steeds het meest revolutionaire kledingstuk ooit gemaakt. Na zoveel jaar is het enige echte mannenstuk wat door een vrouw gedragen ging worden. Eind jaren tachtig had je de mannen met een soort punk rokje, maar dat heeft nooit echt doorgezet. Er is nog zoveel te bereiken als het gaat om nieuwe subculturen. 04

1.3 DROPS EN COLLABS
Als gevolg van het internet, is er een groep ontstaan die leeft in een wereld van eindeloze streetwear drops en collabs die hun de aandacht trekken. Zoals de naam streetwear al aangeeft komt het oorspronkelijk van de straatcultuur, waarbij voornamelijk punk en hiphop de boventoon voeren. De populariteit van streetwear is de afgelopen jaren ontzettend toegenomen.

Streetwear drops betekent dat merken hun product onder de aandacht brengen, ook wel het lanceren genoemd. Dit gebeurt meestal via het internet. De producten zijn vaak veel besproken, bekritiseerd en buitengewoon gewild. De schaarsheid van producten, is een van de redenen van de gretigheid van verkopers. Daarom komt het meestal voor dat de prijs van producten wordt verhoogd, nadat het wordt uitgebracht.

Collabs is afgeleid van het Engelse woord collaboration, wat ook wel samenwerking betekent. Tegenwoordig zijn er veel samenwerkingen te zien tussen twee bedrijven. Bekende bijvoorbeeld zijn Napapijri X Martin Rose, Gosha Rubchinskiy X Kappa, Vetements X Champion, enzovoorts. Niet te vergeten dat streetwear merk Supreme bovenaan in de lijst staat van samenwerkingen met diverse merken. De samenwerking met modehuis Louis Vuitton [12]Supreme_LouisVuitton.jpg heeft de modewereld echt op haar kop gezet. 13 Deze aankondiging van hun samenwerking tijdens de Parijs Fashion Week bracht een streetwear merk voor het eerst op het allerhoogste podium binnen de mode. Maar naast dat Supreme samenwerkt met een modemerk, hebben zij ook samengewerkt met bijvoorbeeld Coleman [13]SupremeXColeman.jpg, Everlast [14]SupremeXEverlast.jpg, Andis [15]SupremeXAndis.jpg, of hun laatste en langdurigste samenwerking met The North Face. [16]SupremeXTheNorthFace.jpg

De populariteit van streetwear drops en collabs, zijn onder andere te danken aan de internetgebruiker. Ook wel de zogenoemde ‘Supreme kid’. 06 [17]Instagram_Supreme-Kid 1.jpg [18]Instagram_Supreme-Kid 2.jpg Tijdens mijn stageperiode bij het modetijdschrift 032c, gaf destijds een collega mij een artikel wat ging over gesprek tussen filosoof Graham Harman en product ontwerper Jonathan Olivares. Waar de vraag werd gesteld: Hoe omschrijf je deze ‘Supreme kid’? Waarop geantwoord werd dat vijfentachtig procent van de kopers mannen zijn. Veel producten die Supreme verkoopt, zijn gemaakt om deze ‘Supreme kid’ (ook wel pubers) te ‘vangen’, met teksten op producten als “Fuck you,” [19]Supreme_FuckYou_Belts.jpg “Fuck,” [20]Supreme_Fuck.jpg of een sleutelhanger [21]Supreme_SeeYouInHell_Keychain.jpg in de vorm van een doodskist met de tekst: “See You In Hell.” Supreme, wat begon als winkel voor skaters in 1994, heeft zich sinds de opening opgewerkt tot een wereldmerk. Naast kleding, verkopen zij ook gebruikersvoorwerpen als een luchthoorn [22]Supreme_Airhorn.jpg, een hamer [23]Supreme_Hammer.jpg of zelfs een baksteen [24]Supreme_Brick.jpg. Hoe ze te werk gaan is heel slim. Kledingmerken werken voornamelijk met zomer -en winter seizoen. Je laat je merk showen op de catwalk, verkoopt het daarna in de winkel en een tijdje later ligt het in de uitverkoop. Dat weten mensen. Supreme heeft daarentegen een onlinecatalogus met producten die zij op de markt brengen. Je weet alleen niet wanneer het uitkomt, en hoeveel ervan uitkomt. Door het creëeren van schaarste en exclusiviteit, worden de producten meer waard. 05

De samenwerking tussen Louis Vuitton en Supreme gaf een enorme impact in de modewereld en tekent de opkomst van streetwear. Wat als gevolg lijdt dat er diverse luxe modehuizen mee gaan doen met de streetwear hype. Bijvoorbeeld modehuis Balenciaga en zijn samenwerking met het Parijse winkelgigant Colette, brachten onder andere een aansteker op de markt. Deze aansteker is nu alleen nog maar op Ebay te vinden voor rond de tachtig euro per stuk. En de prijs zal zeker nog wel oplopen, nu Colette sinds kort de deuren heeft gesloten.

De laatste jaren neemt het aantal gebruikersvoorwerpen flink toe bij diverse modemerken. Denk aan de Prada-paperclip [25]Prada_Paperclip.jpg van afgelopen zomer die je voor honderdzestig euro kon kopen. Wegens de al bestaande Supreme X Coleman CT200U Mini bike [13]SupremeXColeman.jpg , is er nu ook een Balenciaga fiets [27]Balenciaga_Bike.jpg uit de mannen- zomercollectie 2018. De fiets is te koop is voor drieënvijftighonderd euro. Of het Parijse modehuis Dior Homme, die kortgeleden een BMX-fiets [28]Dior_BMX.jpg op de markt bracht. Of de weed-grinder [29]Vetements_Wietgrinder.jpg (een product voor het vermalen van wiet) van het merk Vetements in 2016. De snelheid die mode nu ondergaat, is vooral te wijten aan de al eerder genoemde ‘Supreme kid’. Het streetwear merk Supreme wat begon voor de sociale media, maar is door zijn doorbraak met Instagram enorm geëxplodeerd. Hun werkwijze is futuristisch. Want zoals ik al eerder noemde, heeft Supreme een onlinecatalogus met producten. Je weet alleen niet wanneer het uitkomt en hoeveel. De ‘Supreme kid’ zet de lancering van producten, de hype, koop én doorverkoop in een stroomversnelling. Wat lijdt tot schaarste en exclusiviteit, waar producten steeds maar duurder worden. Want wie de juiste kanalen volgt, weet, ongeacht woonplaats of leeftijd, precies wat er is én wat het waard is. 05 De toename aan gebruikersvoorwerpen bij verschillende diverse modemerken, is dan ook zeker te danken aan de ‘Supreme kid’, een opgroeiende internet generatie die geen kennis hebben van een enige subcultuur. De ‘Supreme kid’ die culture nu bepaald en het omzet naar streetwear, lijdt dus tot grotere veranderingen binnen mode. En is dan ook niet gek, als diverse andere grote merken mee gaan doen met de Louis Vuitton X Supreme hype. Daarnaast creëert deze nieuwe generatie een ander soort mentaliteit van gedrag. Want tegenwoordig is bijvoorbeeld Instagram alleen maar een visuele commerciële catalogus, wat zegt: “Buy me!” “Buy me!” “Buy me!” Kijk naar alle accounts met duizenden volgers. Er wordt niks anders gepost dan een Instagram-beheerder zelf op de foto, met kledingstukken van allerlei merken. Vanwege al deze verschillende “Buy me!” Instagram accounts, zijn er allerlei verwijzingen zichtbaar. Een flow van informatie waar continue op wordt gereageerd. Het gaat snel. Soms ervaar ik het een beetje als concurrentie: “Hey, jij hebt meer volgers dan ik.”, of “Wow, jij ziet er cooler uit dan ik.” Naast dat we elkaar misschien kunnen zien als “vijanden”, is het internet ook een open podium waar trends en subculturen samenkomen. En iedereen op zijn eigen manier creatief probeert te zijn.

2.0 KWALITEIT
Vijf jaar geleden kocht ik de eerste Raf Simons X Adidas sneaker. [30]RafSimonsXAdidas.jpg In die tijd was er nauwelijks iemand, naast de gebruikelijke fashionista’s (mensen die obsessief trends volgen), die doorhad hoe vreemd en gewild deze sneaker wel niet was. Voornamelijk zag je die fashionista [31]RafSimons_Susie Bubble.jpg op street-style blogs en waren deze in het echt nauwelijks echt te bekennen. Ik kocht de sneaker in de Shoebaloo in Amsterdam. Het is een winkel die merken verkoopt als Balmain, Givenchy, Dsquared2, Philipp Plein enzovoorts. Ik was letterlijk in shock, toen ik alle exemplaren van de Raf Simons X Adidas tijdens hun uitverkoop in de winkel zag liggen. “Mevrouw, is deze schoen nog in maat 44?” De mevrouw kwam terug, waarop ze antwoorden: “Ik heb maat 44. Ik heb ook de halve maten als je dat per se nodig hebt.” Vanwege de opkomst van streetwear, grotere samenwerkingen met merken als Louis Vuitton X Supreme, was ik tijdens de aankoop van mijn sneakers het cliché gedachte van een in de maling genomen ‘Supreme kid’.

In de afgelopen jaren heeft voornamelijk sociale media mode laten groeien tot een hoogtepunt. De nieuwe lijn Raf Simons X Adidas sneakers is uitgebracht, wordt online gepost, en direct zichtbaar en opgepakt door een grote groep internetgebruikers. Wat als gevolg heeft dat veel van deze ‘Supreme kids’ [32]RafSimons_SupremeKid.jpg ermee gaan rondlopen. Het liefst combineer je de sneaker dan ook met kledingitems van verschillende andere merken. De sneaker [33]RafSimons_Sneaker(Archive).jpg —die voor de hype begon als een lelijk en lomp model—is door zijn doorbraak met sportmerk Adidas gepubliceerd op bekende sociale media pagina’s. Waar vervolgens de ‘Supreme kid’ op ging reageren en het product tot een streetwear had gemaakt. Bekijk eens de huidige [34]Raf Simons_Sneaker(Latest).jpg Raf Simons X Adidas die kort geleden weer zijn uitgebracht. Omdat de sneaker herhaaldelijk in zijn ontwerp wordt ‘herkauwt’, als gevolg tot nog meer bekendheid en uiteindelijk wordt opgevangen door de mainstream. Mode-ontwerper van de Balenciaga en Vetements, de Georgiër Demna Gvasalia, weet als geen ander hoe je producten moet maken voor Instagram. Door sociale media is de strategie van diverse merken hype-gericht geworden. Want zoals ik al eerder omschreef, zijn er diverse grote modemerken die net als Louis Vuitton X Supreme gebruikersvoorwerpen aan het verkopen zijn. Ook hebben inmiddels verschillende luxe modemerken een streetwear schoen op de markt gebracht. Hier ligt het geld. Mode wordt inmiddels ontworpen met het internet in hun achterhoofd. Door bekende beeldmerken, logo’s en vormen te herhalen en toe te passen in hun collectie. Bijvoorbeeld zijn DHL T-shirt [35]Vetements_DHL.jpg (geel, met het logo met DHL erop, precies zoals het shirt van DHL zelf) dat volgens modeliefhebbers het meest gewilde shirt van de zomer van 2016 was. Gvasalia geeft naar eigen zeggen 'het bestaande nieuw leven'. Zijn producten zijn net als de Supreme producten hyper herkenbaar. Want als het geen DHL T-shirt is, is het wel een aansteker of een andere product met het logo erop. Ook hier geldt wat Ari Versluis zegt: om deze trends te kunnen zien, moet je de juiste afstand kunnen nemen. Het is aantrekkelijk voor mensen die door de nieuwe generatie gezien willen worden als kenner, maar het is ook zijn eigen tijd en silhouet.

Door de verschuiving van mode, is bijvoorbeeld het merk Louis Vuitton zijn ‘luxe’ identiteit aan het verliezen. Ook veel andere modehuizen zijn in de voetsporen van Louis Vuitton belandt, en meegegaan met de streetwear movement. Tegenwoordig zien we een gecustomizede spijkerbroek, of een simpele pet met daarop het merk in een borduursel graag als iets alledaags exclusief. We hanteren iets alledaags als luxe, dit leidt tot veranderingen. Onze gedachten over iets alledaags verandert in dat we het als luxe gaan beschouwen. Vetements gebruikt bestaande kleding als basis voor nieuwe. Waar Alessandro Michele van Gucci, de gladde look ingewisseld heeft voor gekke loafers met bizarre prints. [36]Gucci.jpg En een blanco T-shirt, met een (vind ik) veel te lelijke print. Het is haast nep. Het lijkt net alsof een peuter het woord Gucci erop hebt geschreven. En waar Raf Simons voor zijn herencollectie zich liet inspireren door de brandweer. De verscheidenheid in doodgewone spullen passen in dit tijdperk van deze ‘Supreme kid’. Ook de verhoging in zichtbaarheid in logo’s [37]Balenciaga_Sweater Logo.jpg en merknamen. Want ik moet echt laten zien wat voor merken ik draag. Het is fascinerend te zien dat bijna alle exclusieve merken tegenwoordig gebaseerd zijn op streetwear, en dat we dit nu als luxe toe-eigenen. Een ander goed voorbeeld van een luxe merk die zich wil positioneren als streetwear merk, is Karl Lagerfeld. Ik had gezien op het festival Bread & Butter (een festival voor stijl en cultuur in Berlijn), dat Karl Lagerfeld schoenen heeft uitgebracht samen met het Amerikaans schoenenmerk voor BMX en skateboarden Vans. Ik ben volkomen eens dat merken gaan samenwerken, maar dit slaat naar mijn mening echt de plank mis. Merken die nu fashionable zijn, lijken een nadrukkelijk niet luxueuze richting te zijn ingeslagen, met kleding die gebaseerd is op streetwear, sportkleding en massacultuur. De normcore neutrale uniseks kleding is het alledaagse exclusief geworden.

2.1 DIY
Tegenwoordig kun je op een goedkope en simpele manier de hippe vintage streetwear look van de catwalk toe-eigenen. Want met een beetje “styling” kom je een heel end. Want zoals ik al eerder omschreef zien we een custom spijkerbroek tegenwoordig als iets alledaags exclusief. Door deze spijkerbroek te customizen geeft men er een nieuwe waarde aan d.m.v. een tweede laag eraan toe te voegen. Men noemt dit ook wel re-doing, coyping, of te wel aanpassen. Je zou het ook anders kunnen zeggen, namelijk DIY, afkorting voor Do It Yourself. Een onlangs goed voorbeeld is wat ontwerper Demna Gvasalia had gedaan met de bekende IKEA tas. [38]Ikea_Bag.jpg Gvasalia had een kopie van deze IKEA [39]Balenciaga_Bag.jpg tas gemaakt en toen verkocht voor 2145 dollar. Als een ode aan de heer Gvasalia, gingen talloze creatievelingen hun eigen producten maken wat gebaseerd is op de originele IKEA tas. Een portemonnee, een bucket hat, een sneaker, een halsketting, enzovoorts. Als deze producten zijn ontworpen van het zelfde materiaal als die van de IKEA tas. 07 Een goed voorbeeld is de 032c ‘Branding Kit’. Deze bestaat uit duct tape, een pin-set en een transfer kit. Deze ‘Branding Kit’ kan als metafoor worden gezien, voor de uitspraak van Lotta Volkova in haar interview met 032c: “I want to discover and make other people discover.” 03 Het idee van Do It Yourself, komt voort uit een machtsverschuiving. Vroeger werd het modebeeld bepaald door professionals bij modehuizen. Tegenwoordig zijn deze professionals als persoonlijke pagina's op Instagram te vinden. Waarvan de twintig duizend volgers zorgen dat deze individu een trend kan beginnen, en zo heeft het traditionele modehuis tijdelijke de macht uit het oog verloren. Wat er toe geleid heeft dat modehuizen zich in het circuit van streetwear zijn gaan begeven, om weer invloed uit te oefenen. Deze gedachte komt voort uit verschuivingen in de hedendaagse mode. En wat tot gevolg leidt dat alle grote modemerken zich moeten aanpassen. Dit betekent dat ze producten moeten uitbrengen die concurreren met streetwear labels. En dus maar een sneaker op de markt brengen voor zeshonderd euro. [40]Sneaker600euro.jpg Sneakers die voor een normale portemonnee niet eens te betalen zijn, maar veel lijkt op die avant-garde streetwear beweging. Dit komt voort uit puur machtsvertoon, om aan het roer te komen staan. Sneakers kunnen we helaas niet faken. Maar een T-shirt met de geprinte letters DHL, dat kan dan wel. Do It Yourself, wat de ene bootlegging (illegaal kopiëren) noemt, betekent voor iemand anders hommage (een hulde, eerbetoon). Maar iemand anders noemt het misschien wel jatwerk. Ook kunstenaar Ava Nirui maakt als geen ander werk dat ontstaat door een nieuwe betekenis aan een object toe te voegen, en hoort daarom ook tot het rijtje van Do It Yourself. Want bekijk haar bootleg hoodie [41]DIY_Marc Jacobs.jpg, een samenwerking tussen Marc Jacobs en haarzelf. Of haar samenwerking met Nike. [42]DIY_Nike.jpg Of haar reactie op de Supreme baksteen. [43]DIY_Gucci Supreme.jpg Of met Champion. [44]DIY_Champion.jpg 08 Ook heb ik kortgeleden gelezen dat fake fashion en DIY streetwear, dé streetwear trend nu in Korea is. 09

2.2 OFF WHITE
Wat Virgil Abloh, modeontwerper van het kledingmerk Off White, met zijn werk doet is exact hetzelfde. Want ook hij ‘lost’, door deze Do It Yourself manier van werken, problemen op. Ik noem dit oplossen, omdat deze nieuwe laag een bestaand object een nieuwe betekenis geeft. Met andere woorden: het object is volgens Virgil niet af. Door de DIY techniek, bijvoorbeeld zijn gecustomizede Nike Air Force 1 sneakers [45]OffWhite_Nike_Air_Fore.jpg , lost hij het probleem op. Dat doet hij doormiddel van zijn eigen ‘handtekening’ te plaatsen op het object.

Abloh groeide op in Chigago. Ik kijk terug op zijn streetwear periode, een periode waar hij zijn eerste merk Pyrex Vision begon. Een tijdperk van verschuiving en waar jongeren gingen afzetten tegen de massacultuur. Hij het voor het zeggen kreeg, en vervolgens aan het roer van de machine gingen zitten die een nieuwe streetwear movement produceert.

Abloh is afgestudeerd als architect en benadert mode op een geheel andere manier. Namelijk naar het idee van aanpassen, dát betekent voor hem luxe. In principe doet hij hetzelfde waar hij voor gestudeerd heeft. Als hij een modestudent was geweest, zou hij patronen leren snijden, onderzoek naar verschillende materialen doen, en ga zo maar door. Maar omdat hij niet met deze kennis is opgegroeid, werken volgens de DIY methode, waren zijn producten readymade. Want zijn canvas waren kledingstukken van American Apparel en Champion. Zijn atelier was een zeefdruk werkplaats. Hij voerde de DIY techniek uit, doormiddel van bijvoorbeeld een print op dergelijke kledingstukken zoals die van American Apparel en Champion. Hij wil eigenlijk niet eens meer ontwerpen vanuit een schets op papier, om dat vervolgens in elkaar te stikken. Abloh vergelijkt zich met Marcel Duchamp. Een kunstenaar die het ene naar een andere plek verschoof. Hij voegde een nieuwe betekenis aan het object toe. Net zoals de bestaande kledingstukken van Abloh, met daaroverheen zijn DIY methode. Hij doet het tegenoverstelde van outfit schetsen die je vervolgens helemaal klaar zet. Streetwear doet hetzelfde principe. Blanco t-shirts als readymades. Of hun uit elkaar gehaalde, en weer in elkaar gezette Nike Air Force 1 sneakers. [45]OffWhite_Nike_Air_Fore.jpg Zijn aangepaste sneakers zijn exact volgens hetzelfde principe gemaakt als de Tom Sachs’ her-interpretatie van de Hermés tas [46]TomSachs_HermesBag.jpg, gemaakt uit multiplex. Nike ontwerpt de originele sneakers, waar vervolgens Abloh als een soort van ‘Duchamp’ met de aanpassing komt. Dat is waar de typografie ook bij komt kijken. Woorden in Helvetica met aanhalingstekens zijn altijd nadrukkelijk aanwezig in Abloh’s werk. Aanhalingstekens zijn een van de vele tools waarmee Abloh werkt in het ‘losmaken’ van de ironie in mode. Het praten in aanhalingstekens is als humor voor hem. Op YouTube zag ik een presentatie, waar Abloh aan een gevulde collegezaal vertelde wat deze aanhalingstekens betekenen. Het publiek begon als reactie daarop te lachen. “Dat is letterlijk wat het moet doen”, zegt hij. Abloh doet Duchamp na in het ironische, door te praten in quotes. Helvetia is ook wel de typografie van het kapitalisme, of misschien wel het socialisme. Het is zo vrij en open, iedereen kan het gebruiken. Het is haast een mens. Wim Crouwel zegt in de film over Helvetica ook dat het niet om de betekenis van de letters gaat, maar om wat er staat. 10

Abloh verteld in een interview met het modetijdschrift 032c, dat typografie de realiteit als het ware kan openen van wat een kledingstuk is. Het is zoals Photoshop 3.0. Als je bijvoorbeeld een mannentrui neemt, en je vervolgens het woord woman erop zet, dan is het kunst. Je kunt woorden nemen om vervolgens totaal de perceptie te veranderen, zonder er maar iets aan te veranderen. Dat is precies hetzelfde wat Barbara Kruger [47]BarbaraKruger_NewYorker.jpg doet: je kunt een mening uitlokken doormiddel van twee dingen met elkaar te laten botsen.” 12 Een grappige reactie op de YouTube video, waar Abloh een lezing geeft aan een grote groep leerlingen ging als volgt: Texting Virgil be like: Me: Yo Virgil, what you doing? Virgil: “CURRENTLY BREATHING” Waar vervolgens iemand anders op reageerde: “CURRENTLY TYPING” 11

Off-White was niet gemaakt vanuit de Vogue, maar vanuit Instagram. Want, hoe maak je een logo [48]OffWhite_InstagramLogo.jpg van wat je uit de verte kunt zien? Er was niet een magazine die hem daar bij kon helpen. Met dat idee begon zijn trui Pyrex [49]OffWhite_Phyrex.jpg, zijn eerste label Pyrex Vision. De trui die uiteindelijk enorm veel publiciteit kreeg, was in eerste instantie helemaal niet zo bedoeld. Abloh wilde een modefilm maken. De trui was er officieel voor gemaakt. Maar het was meer vanuit het idee van alles wat erom heen zat, en de manier hoe het vervolgens de wereld in is gebracht—het luisteren naar band Joy Division, naast al ‘Supreme kids’ en blowen in zijn studio op Varick Street. Dit was blijkbaar genoeg voor alle modeschrijvers om het op een ironische manier te mixen met bijvoorbeeld de nieuwe, het ‘nieuwe luxe’ streetwear merk Balenciaga. En hoppa, we posten het vervolgens op hypebeast.com en het gaat op het internet rond. Hypebeast is een website waar de hype van deze streetwear movement goed is terug te lezen. Toen stopte Abloh, want Pyrex was geen mode voor hem. Pyrex was het DNA waar Off White uit geboren is.

Omdat Abloh opgeroeid is met streetwear, denkt hij juist na over ideeën die gebaseerd zijn op en voor deze huidige markt gemaakt zijn. Het is hetzelfde principe als in architectuur. Vertel waar de zon aan het schijnen is. Vertel me in welk klimaat een gebouw moet staan. Vertel in welke stad. En hij komt vervolgens met een ontwerpvoorstel. Wat Abloh doet, kun je misschien niet eens mode noemen. Het zijn modieuze ontwikkelingen die allemaal gekke ideeën toelaten. Een artikel op de website Ssense verteld mij, dat sommige van de beste modeontwerpers—in het verleden en tegenwoordig—niet per se zijn opgegroeid met een dergelijke modeachtergrond. Van de 'King of Armerica' Ralph Lauren tot Gosha Rubchinskiy and Virgil Abloh, de industrie staat nu bol met autodidacte modeontwerpers die ons opnieuw kunnen laten denken over wie en wat een ontwerper maakt. Is het rauw talent? Of een duivelse benadering van traditie? Of een gevoel van wat is cool? 14 Joerg Koch, oprichter van het modetijdschrift 032c, zegt ook wel in een interview met Highsnobiety: “In the smartphone era, a time where cultural boundaries are collapsing all around us, it seems that the most successful creatives are the ones who jump from discipline to discipline without any care for what they should or shouldn’t be doing. Just look at Virgil Abloh.” 15
Of dit allemaal maar tot het domein hoort van mode is nog maar de vraag. Abloh is eigelijk alleen maar mode aan het pushen en de grens proberen te weerleggen. Het zelfde principe wat subculturen doen als de ‘Supreme kid’, die zich afzetten tegen de massa cultuur. Off White is exact hetzelfde zoals de Nederlandse merken: The Hundreds, Patta en Daily Paper. Dit zijn merken die zich in een enorme korte tijd wereldberoemd hebben gemaakt. Kennis hebben van de huidige markt. Bekijk maar eens hoeveel mensen deze kleding dragen. Al is het geen jas, dan is het wel een fanny pack. [07] Fanny_pack.jpg Of een hoodie. [49] Off White Phyrex.jpg Of een bomberjack. [05] Bomberjack.jpg Of wat voor kledingstukken dan ook, die voorkomen uit de toenmalige subcultuur die Ari Versluis heeft weten vast te leggen in zijn serie. En tegenwoordig met elkaar wordt zoals Lotta Volkova het zegt. Ari Versluis vind het juist niet eng dat mode op deze manier zo aan het veranderen is. “Want het is toch te gek, als een groep skateboarders zonder modeachtergrond denkt: Wij kunnen ook jassen maken. Dit is toch geweldig. Dat is revolutie!” Off White—maar ook merken als de THE HUNDREDS, PATTA en DAILY PAPER—op een gegeven moment zitten zij tegen hun ‘ontwerp plafond’ aan. Want ze hebben niet geleerd de next step te maken. Ze zijn aan het herkauwen en zijn erg bewust van wat de markt wilt. Dus, wat is eigenlijk mode? Goeie vraag.

3.0 CONCLUSIE
Niet elke modeontwerper is blij dat mode nu zo pop geworden is. Het is net zoals trendvoorspeller Lidewij Edelkoort ook zegt, in haar lezing tijdens #BoFVOICES: "mode hoort niet meer tot de avant-garde." 16 En dat vinden veel van de modeontwerpers eng. Ontwerpers die wél zijn opgegroeid met een modeachtergrond. Omdat zíj nu niet meer de smaakmakers van de wereld zijn. En wat het dan wel is geworden, is dan de vraag. Wie maakt de mode, de ontwerper of de ‘Supreme kid’? Ik denk—en weet wel zeker—het laatste, en dus dat Instagram mode nu bepaalt. De looks, de graphics, alles moet werken op die paar millimeter van 1080 hoog bij 1350 pixels breed. Dat is de wijze waarop technologische ontwikkelingen zo snel aan het groeien zijn. Veranderingen binnen mode die voornamelijk zijn ontstaan door de internet gebruiker: die opgegroeid met alle verandering rondom technologie en media. De drager van de communicatie in mode is totaal veranderd. Een fotograaf moest vroeger de beelden eerst opsturen naar het tijdschrift. Meestal ging er ook nog een artdirector naar kijken en voegde er nog enkele filters eraan toe, alvorens het geprint kon worden. Tenslotte moest het ook naar de winkel toe worden gebracht waar het eindelijk werd verkocht. Kortom, het proces duurde vele malen langer voordat de lezer pas de beelden te zien kreeg. Tegenwoordig gaat het zo ontzettend snel dat wat in een soort van wasmachine zit. Je schiet bijvoorbeeld een mode-campagne. Het beeld letterlijk tien seconden online, waar vervolgens iemand op reageert en op zijn eigen manier nadoet. Denk aan Gvasalia’s DIY IKEA tas. Waar vervolgens iedereen op ging reageren met een eigen zelfgemaakt product, gemaakt van de IKEA tas. Maar aan de andere kant, als er maar ook iéts met die wasmachine gebeurt. Een band-T-shirt opeens omtoveren tot een jurk, dan zeggen we met ze allen: “het moest wel een T-shirt blijven.” Wie de mode in het volgend stadium zal gaan bepalen dat weet ik zo één, twee, drie niet. Daar zal wel weer een verandering op komen. Explosiviteit. Bereikbaarheid. Selectief. Niet meer wereldwijd. Je moet naar die winkel in Tokio. Dat zijn allemaal weer methodes om het tot een elitair groepje te krijgen. Maar dan weten we ook dat een retailer kledingstukken gaat kopen, en het vervolgens weer in de Nederlandse winkel terecht komt. Want als ik niet naar Japan ga, dan is het wel iemand anders die het voor mij doet.

Er is nog ontelbaar veel te doen als het gaat om veranderingen in mode. Bijvoorbeeld het ontwerp aspect. Toegevoegde technologie aan je kleding is nog een onbegonnen gebied. We zijn met zijn allen verbonden. Moeten we nog wel onze telefoon in onze handen houden? Kunnen we dat niet integreren? Ik moet een koptelefoon op, maar kan dat niet in de kraag van je jas zitten? Ook zijn we tegenwoordig expert in het traceren. Is dat dan niet haalbaar met kleding? Er wordt een foto gemaakt van je jas, en waar vervolgens men precies waar je de jas hebt gekocht. En hoeveel er nog op voorraad van zijn. Totdat er mensen zijn die het weer een nieuwe methode verzinnen. Dan weet de wasmachine het niet meer. Die nieuwe methode is ook wel het moment van de overgang. De streetwear movement wordt opeens weer iets heel anders. Dat zal straks gaan gebeuren, maar weer in een ander jasje. Het lichaam wordt misschien nu wel het grootste modestuk. Wat mensen tegenwoordig wel niet kunnen met hun lichaam. Tattoo’s, piercings, maar ook plastische chirurgie. Op dit moment leeft men in de zwartepieten discussie. Maar op een gegeven moment wordt men beige. We zijn geboren in een ontzettend interessant tijdperk. Waar men op zijn eigen manier aanvulling op geeft aan iets wat al bestaat. Het ook wel het oplossen van problemen waar Virgil Abloh het over heeft. We leven zeker in een tijd van veranderingen. Maar ik zie het allemaal niet zo negatief in, want het klopt wel met de tijd. Dat we nu in een tijd leven waar mode door de ‘Supreme kid’ wordt bepaald, hebben we altijd nog wel modeshows nodig; één ding waar sociale media echt niet tegen op kan. Deze ‘Instagram trendsetter’ is altijd bereidt trends aan te passen, maar mist de stap naar de fysieke ruimte: de modeshow. De ‘Supreme kid’ is superieur in het stylen van zijn kleding. Ook goed in het bepalen wat cool is en wat niet. Maar dat geeft ze niet het platform om context te geven aan het kledingstuk. De enigste context die zij hebben, is het Instagram formaat van 1080 hoog bij 1350 pixels breed. Mode gaat ook over geur, hoe iets klinkt en voelt, enzovoorts. Het feit als je iemand binnen hoort komen en die jas nog niet heb gezien. Ik weet dat deze persoon bijvoorbeeld een bomberjack aan heeft. Dat kun je horen vanwege het soort materiaal wat over elkaar heen wrijft. Het zelfde principe als de pvc broek koop van het Berlijnse merk GmbH. Los van het feit dat ik (gelukkig) nog geen één ‘Supreme kid’ met een dergelijke pvc broek op haar Instagram heb gezien, komt de broek nooit zo over daar dan hoe de broek in het echt te ervaren is. Dat komt omdat je hoort dat de broek van pvc materiaal is gemaakt. Als je een vrouw in Milaan met sieraden hoort rinkelen is dat een toegevoegde waarde. Wat het modemerk Victor&Rolf gedaan heeft met zijn blinde show met belletjes, is eigenlijk nog steeds de beste modeshow. Het was revolutionair. Met punkers idem-dito. Door hun kisten hoor je die van ver aankomen. Hier kan de sociale media écht niet tegen op. Vroeger had je modeontwerpster Iris van Herpen die haute couture maakte. Nu heb je Abloh die Nike schoenen aan het aanpassen is, en zijn streetwear introduceert. Ook hebben we een Gvasalia die van zijn Balenciaga streetwear maakt. Beiden zijn ze koning. Maar straks zul je weer iemand hebben die het anders doet.

[01] Lola da Musica — Gabbers, Ari Versluis VPRO, 1995
[02] 032c Issue #29 — Winter 2015, Demna Gvasalia on Vetements, Balenciaga, and THE SYSTEM
[03] 032c Issue #30 — Summer 2016, Vetements Stylist Lotta Volkova: “WE NEED THE SYSTEM”
[04] Interview, Ari Versluis — 5 december 2017
[05] De Volkskrant — 25 november 2017, “Een baksteen van 1000 euro. Ja, maar dan eentje van Supreme.”
[06] RedPers — Victor van Drielen, 30 januari 2017, “Hoe streetwear de modewereld veroverd.”, http://www.redpers.nl/2017/01/30/hoe-streetwear-de-modewereld-verovert/
[07] Highsnobiety — 8 maart 2017, “Some of the Best (and Most Ridiculous) Products People Have Made from IKEA Bags — https://www.highsnobiety.com/2017/05/08/ikea-bags-fashion-design.”
[08] Highsnobiety — Tags: Ava Nirui — https://hypebeast.com/tags/ava-nirui
[09] [Highsnobiety — 7 april 2017, “Fake Fashion & DIY Streetwear Is the Latest treet Style Trend to Hit Korea”, https://www.highsnobiety.com/2017/04/6/seoul-fashion-week-fw17-fake-fashion-street-style/#slide-2
[10] Helvetica — Documentaire, 2007
[11] Youtube — Virgil Abloh’s Lecture at Harvard’s Graduate School of Design, https://www.youtube.com/watch?v=biFlrzTJets
[12] 032c Issue #32 — Summer 2017, “Duchamp Is My Lawyer” Virgil Abloh
[13] Louis Vuitton Menswear Fall/Winter 2017-2018, https://www.youtube.com/watch?time_continue=1&v=FJHQPn1Jhvs
[14] Ssense THE MASTER AMATEURS: RALPH LAUREN, DONATELLA VERSACE, KANYE WEST, Tekst: Julia Cooper, https://www.ssense.com/en-nl/editorial/fashion/the-master-amateurs-ralph-lauren-donatella-versace-kanye-west
[15] 032c Goes Way Beyond Merch With First-Ever Runway Show at Pitti Uomo. Tekst: Alec Leach, https://www.highsnobiety.com/p/032c-pitti-uomo-fashion-show/
[16] Lidewij Edelkoort — The Business of Fashion, 9 februari 2017, Anti-Fashion: A Manifesto for the Next Decade | Li Edelkoort | #BoFVOICES, https://www.youtube.com/watch?v=LV3djdXfimI&t=286s

DONATELLA VERSACE IS A STAGE DESIGNER

BAG (1 item met beelden)